Zdarza się, że jest podstawą do oddalenia powództwa czy odrzucenia roszczenia. Pod warunkiem, że jest właściwie przygotowana i spełnia kilka warunków.
By zgoda była ważna to musi:
-
zostać wyrażona przez osobę (osoby) uprawnione do jej udzielenia. Może to być sam pacjent, ale także opiekuna prawnego pacjenta;
-
być kompletna, czyli musi zawierać nie tylko opis zabiegu, lecz także ryzyko z nim związane;
-
być poprzedzona informacją o działaniach, które zamierza podjąć lekarz, tj. diagnostyce, leczeniu lub zabiegu oraz możliwych powikłaniach i konsekwencjach prowadzonych działań. Ważne, by była przekazana w sposób zrozumiały dla pacjenta. UWAGA: ciężar udowodnienia udzielenia informacji spoczywa na lekarzu;
-
być świadomie wyrażona przez pacjenta. Istotne, by pacjent miał swobodę wyboru;
-
być podpisana przed czynnością, której dotyczy UWAGA: uzyskanie po wykonanych czynnościach (tzw. zgoda następcza) nie zwalania lekarza z odpowiedzialności;
-
być konkretna, tj. precyzyjnie wskazywać jakiego badania/zabiegu dotyczy;
-
zawierać sformułowania wskazujące na wolę pacjenta poddania się określonym zabiegom;
-
powinna być pisemna. O ile prawnie pisemna zgoda nie jest wymagana, to praktycy wskazują, że w przypadku spraw sądowych o błędy medyczne lekarz musi wykazać, że zgoda rzeczywiście została udzielona.
Mylnym jest przekonanie, że sam fakt posiadania w dokumentacji podpisanej zgody na zabieg jest wystarczającym zabezpieczeniem lekarza. W orzecznictwie dotyczącym roszczeń wobec lekarzy znajdziemy wiele przykładów, w których niespełniony jeden z powyższych warunków skutkował wypłatą z OC lekarza – jedną ze spraw opisaliśmy TUTAJ.
Zgoda pacjenta powinna spełniać szereg warunków, które zostały powyżej opisane. W przeciwnym razie w przypadku rozstrzygania o odpowiedzialności cywilnej i zawodowej lekarza nie stanowi wystarczającej podstawy do oddalenia zarzutów. A w konsekwencji może być nawet podstawą do zasądzenia odszkodowania, zadośćuczynienia i renty z OC lekarza z tytułu naruszenia praw pacjenta. Nawet wówczas, gdy lekarz błędu nie popełnił.